Monograf Terbitan Berkala Sumber Elektronik Skripsi Tesis Bahan Grafis Rekaman Video Musik Bahan Campuran Bahan Kartografis Rekaman Suara Bentuk Mikro Film Manuskrip Bahan Ephemeral Serial Braille Semua Bahan
Bahasa Melayu Sebagai Lingua Franca
Bahasa Melayu Sebagai Lingua Franca
Mohd Hassan, Hanis Izrin and Angterian, Siti Mahani and Yusop, Mohd Sharifudin (2017) Kegemilangan bahasa Melayu sebagai lingua franca. Jurnal Kesidang, 2 (1). pp. 18-28. ISSN 2550-1674; ESSN: 2600-7851
Pada alaf ke-21 ini, masyarakat Malaysia lebih terdedah dan cenderung menggunakan bahasa Inggeris sebagai bahasa perhubungan mereka. Hal ini demikian kerana penggunaan bahasa Inggeris dilihat sebagai salah satu bahasa yang sangat berpengaruh dan sering digunakan oleh semua masyarakat di seluruh dunia dalam proses komunikasi mereka. Namun begitu, masyarakat perlu didedahkan dengan hakikat bahawa bahasa Melayu juga pernah diiktiraf sebagai bahasa lingua franca suatu ketika dahulu. Pendedahan terhadap penggunaan bahasa Inggeris menyebabkan penggunaan bahasa Melayu dan sejarah yang pernah dilaluinya semakin jauh ditinggalkan oleh penuturnya terutama bangsa Melayu. Oleh itu, artikel konseptual ini memberikan tumpuan kepada fungsi bahasa Melayu sebagai lingua franca.
Actions (login required)
Bahasa Melayu Sebagai Lingua Franca
Bahasa Melayu Sebagai Lingua Franca
Mohor Besar ini dibuat di England pada 1949 melambangkan kekuasaan dan kedaulatan Raja-Raja Melayu.
AWAL abad ke-7, bahasa Melayu sudah digunakan oleh Empayar Srivijaya sebagai bahasa perantara (lingua franca) di rantau Asia Tenggara dan berterusan sehingga abad ke-19.
Penemuan batu bersurat (prasasti) tertua di Kedukan Bukit, Palembang yang bertarikh 683 Masihi adalah bukti bahasa Melayu kuno dalam tulisan Pallava (tulisan India) dan peranannya di dalam pemerintahan Srivijaya. Ini diikuti penemuan batu bersurat di Talang Tuwo, Palembang (684 Masihi); di Kota Kapur, Pulau Bangka (686 Masihi) dan di Karang Brahi, Meringin (686 Masihi).
Bahasa Melayu klasik bermula dari abad ke-14 sehingga ke akhir abad ke-18. Penemuan batu bersurat Terengganu dijadikan sandaran permulaan bahasa Melayu klasik dan juga tulisan Jawi tertua yang ditemui. Penggunaan bahasa Melayu berkembang sehingga ke negara Barat dan seluruh Asia. Kepentingan bahasa Melayu juga dizahirkan dengan kewujudan buku-buku daftar kata seperti Cina-Melayu, Itali-Melayu, Melayu-Belanda dan Melayu-Inggeris.
Penggunaan bahasa Melayu mula merosot pada awal abad ke-20 akibat kedatangan penjajah Barat yang mendesak masyarakat menggunakan bahasa Inggeris sebagai bahasa rasmi dan dalam pendidikan. Begitu juga ketika Empayar Jepun menjajah dan kawasan taklukannya dipaksa mempelajari bahasa, nilai dan budaya mereka.
Pasca kemerdekaan negara, karya-karya Kesultanan Melayu Melaka telah diterjemahkan dalam bahasa Rusia seperti Hikayat Hang Tuah, Hikayat Sang Boma, Hikayat Seri Rama dan banyak lagi. Universiti-universiti di seluruh pelusok dunia juga mengiktiraf pengajian bahasa Melayu seperti Universiti Pengajian Asing Beijing, China; Leiden University, Belanda; Ohio Universiti di Amerika Syarikat; Victoria University of Weliington, New Zealand dan Hankuk University of Foreign Studies, Korea Selatan.
Menariknya sarjana antarabangsa memandang tinggi bahasa Melayu dan menunjukkan keghairahan mereka ketika bercakap berkenaan bahasa Melayu. Sarjana Belanda, Francois Valentijin berkata “Sungguh luas tersebarnya bahasa Melayu itu sehingga kalau kita memahaminya tidaklah mungkin kita kehilangan jejak, kerana bahasa itu bukan sahaja difahami di Parsi bahkan lebih jauh dari negeri itu dan di sebelah timurnya sehingga kepulauan Filipina.”
Di sini penulis bentangkan faktor-faktor bahasa Melayu berupaya untuk menjadi lingua franca di persada antarabangsa sebelum abad ke-20.
Bahasa Melayu berupaya menjadi lingua franca kerana pemerintah pada masa itu memanfaatkan pengaruh mereka sebagai pusat maritim utama di rantau ini. Keluasan jajahan Srivijaya sehingga ke Selat Melaka dan Selat Sunda telah mengembangkan penggunaan bahasa Melayu antara raja-raja dan rakyat jelata. Oleh itu, pedagang asing perlu menguasai bahasa Melayu untuk berurusan.
Dari abad ke-7 sehingga abad ke-19, bahasa Melayu kekal berfungsi sebagai bahasa perdagangan. Kedudukan strategik dan kemahiran berdagang adalah gabungan yang merancakkan lagi pelabuhan-pelabuhan di Alam Melayu. Kekayaan hasil bumi seperti emas, timah, kayu gaharu dan cengkih juga menarik perhatian pedagang asing. Oleh itu, pedagang asing perlu berkomunikasi dengan pedagang tempatan dalam bahasa Melayu dan terdapat juga pedagang asing yang berbahasa Melayu sesama mereka.
Kebangkitan Empayar Srivijaya pada abad ke-7 telah menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan. Mereka selaraskan penggunaan bahasa Melayu dalam pemerintahan dan jajahannya yang luas di Alam Melayu menyebabkan bahasa Melayu menjadi lingua franca di rantau Asia Tenggara. Sehingga ke abad ke-19, bahasa Melayu digunakan di dalam pentadbiran, perundangan dan bahasa rasmi kerajaan-kerajaan Melayu.
Pada zaman Dinasti Ming, jawatankuasa jurubahasa (Da Tong Shi) ditubuhkan untuk kepentingan dan keperluan hubungan luar negara. Untuk bahasa Melayu, dua orang jurubahasa ditugaskan setiap seorang untuk Melaka dan untuk Sumatera. Balai Bahasa Negeri-negeri Asing (Si Yi Guan) yang memnpunyai lapan jabatan ditubuhkan pada 1405 untuk melatih jurubahasa dan pengajian bahasa Melayu diletak dibawah Jabatan Islam (Hui Hui Guan) sekali dengan Parsi, Arab dan Jawa. Kamus dwibahasa Cina-Melayu (1403-1511) memuatkan perkataan-perkataan Melayu dalam aksara Cina. Boleh diandaikan bahawa tulisan Jawi disalin ke tulisan Cina dan sebaliknya dalam penterjemahan surat-surat mereka.
Dasar keterbukaan kerajaan Melayu yang menerima pedagang asing memudahkan Islamisasi kerajaan ini. Pedagang dari Timur Tengah mempelajari bahasa Melayu bagi memudahkan kerja dakwah mereka. Persamaan bahasa melancarkan pendakwahan kepada golongan masyarakat tempatan dan juga pedagang asing.
Ini telah menyebabkan huruf Arab diadaptasi dan diubah suai untuk penulisan bahasa Melayu iaitu tulisan Jawi. Kosa kata bahasa Melayu juga berkembang dengan penyerapan perkataan-perkataan Arab. Penerimaan agama Islam dan sistem tulisan Jawi memudahkan lagi penyebaran ilmu pengetahuan di mana kitab-kitab agama diterjemah ke bahasa Melayu. - DagangNews.com
%PDF-1.5
%µµµµ
1 0 obj
<>>>
endobj
2 0 obj
<>
endobj
3 0 obj
<>/ProcSet[/PDF/Text/ImageB/ImageC/ImageI] >>/MediaBox[ 0 0 510.36 708.72] /Contents 4 0 R/Group<>/Tabs/S/StructParents 0>>
endobj
4 0 obj
<>
stream
xœ•Y[oÛ¸~�ÿ G
¨i‘uY,pº½¤³Á6=À¢Ø9VlŸ8²aK»ÈùõgfHÊ¢kÉ.
¸EÎ|3óÍpÈŒ'»zõT<ÖÁ¯¿Ž'u]<.Ëyð}ü°Ùþ=~xÝ–ãûb±ªŠzµ©~û-¸ùýmpóp}5~/‚œçIððt}%‚þ‰ •<’q�è”<¼\_EÁ>\_}gŸšp”²]¨XŽ4+ðg|.÷aÌVóp›!ú¸ÿ>]_½U¨Îi*ã*ëjø΂ž¹M¬yêæ~Ú †U¡/O?‹G+ž¦¾ŽsxTÌÝÔÿ„#É6¤¿A…/e€/~ G
dåLà[Ö@& Õ:ê�š“ï:Sû
%xÚ�D<‚X?~g*ê[ÚØ[CŽuŒßË@Å'©#AÈ pÁ»éÛ`ÜCÕ›M]o^†Øz¤Ø“ƱU#ú\›)°ùhò™Ø
Äɹ„?ß#òéÛÛ߃hü¥¨+«Ñä[è%–
�ÚO]Ïæ\@4¢Cm„3öÙóÁ=L�¶·_�4“;d~˜ §ï‚ø?c'_ékŸ
*JyžûjP(Iÿ‚?“¿àõ[ïú$æÊ_>èÑç‚ÖîTóL:F9‰d!º!DB±Émðå_ïèõÛ`B"åìýŸ“P³»·}ˆ%¤í‘‚É)ºúñP@q-üeƒ–Êþ`ä‚Î×—ˆWƒ\úA¼ Ü:
t’qí¸ú‘Ê]µÎìƒ[|ùTžÝŠ
`
Ŧ›åœÌÔ=|ÞUŸc…æ¹ðUšŸã‚Œ$W Zƒ`'ñëªÆR�x‚i±4 ϼbØ«¾×H˜r†Œ�½ìϸ¾‚AÈú,}sÈ`W¬4!/~…�gYìB! Sž‘ˆY3…5Æ8ü/ô}³ßl{},y¬|ñƒ€“Ÿc!ÂO ¾Šx–XùßЄñDnŒûD¡ÆAãû{DßÔ`Ù}_Ó0eÅ–¯È˜•ÀÖÚgl Â×:hUz..›DÆåE³ŸK'©€1ÀÌHCõs5D³Ùž\²+ž/ÚÿdjjJGÊ ÈüB³ã\^ÈgÑ»%‹Ì".r+ò¾˜Ø³HiCü„” Áž‰$½=FÊcéKëm]âˆçþT)¬“2ôû‡”d/À=¨P@¾WDPM!9+ê¼iÄ\SUè?
iÆËŒ“è%
²ë(°†ûó&Ì‹¥uÁ¼¨ìÓ#Œ—|ÎL4
Xœë’”kgáK(R�ÕA²Å—7•1•¨L°=Üöö…éG*ÍÙm(2¨}‹C‚’{ZsK0zÖ¹UÖƒQ,PåÊú
5Ì
Yã£Þ‚6͖ͬ©HyÓBPJÂÏí‡�H˜uG2–Ã
ÎöY1Ï\Ÿ8/A�µòÙU*ô SF©%¡¡@Eî¢ àÐ4ëYpsÄ
ú^Ù à^Dkì´Ò¼+£ŒÍüº…ÄtQÆŠ…€À™ïW‘kÆ5’wiÕí‘¢´¸9•"¦a/Å’Kç%“ �ß@òĪ²qr9‘ÄlflÚ"íWh–æû¼
lâÙ“ƒ›#8�F~ -,Ú˜ÄZZ˜&¾=œ¦†,g’·U`ž
’Ûà“pø´¤¨žsœ‹’–L�)%ˆ&N1·©ªDÊ2¶%ù£uoø�ãD´
á·BhÄØâàâÄ“ùç»é4*$³Rì‚Y¹puÈpáMWR�³zŒŽ£˜'Ò7ºî€Ûšš�/®-õ†(ž»NÕf^Îò�¼�RµïKÚñ”‹¯y[ÛþEŸØmáIÛ¡iéÕðÆ®þ/á6¶3·ÆãåÁÁ\=h·ŒëZž:Xˆ¥3‚cD®B}–UàgåœÒj4ÿDZ8Õ~A?ŠqêŠY;ÀÕ¢q¦©8Å:
ríãqÜ{š;D)|é½—) 9š»o¼Â„ L�Û’ø|@˜Ùº±l0™nWÜ—´):®´µW©¤ÝcaC�vÑ]äWí?UgB¡rÁu:#¥Ý–Iµâô¾™Dn7~uT€wö|ØætNÈ¡r¦èÌ×h·KžªVK]Ÿ·i«&&è".ŽJù°ÙiÎ#gvË~Ì ÜJâ¼³YQ‘kµ^]ܤ¶´š2Ó&ke×h}D”r™û Os}`3õF¤—º�ƒ_CgÇÀWpsC,;Ôz³¡Ž«`t1õÛM˜D¡=UZ‘aG& ž´ì ®l7iŠ‘9Rìð jc)fÌtG
‡«öŠO¹µ[dö‘ʸ~[·ÛZÛ)É\Zǵݎ]jHJÆÎ:~6”Š´CÓ¶M;j l‰¥óÖ•yŒ…[W
óÎy
¯CÅÉL›Ò9»Œ7Í¨× ]TSØp”¯mí³ Ú SÑá—VE©¼ñäòÞV9çpñ柯ÎÞw9'Æo".9p±tê¨êÈ»|w‘ˆá¨M/oÏ8yj†<ÉW�«Ë¶¥¸ò„㥱ŽrºþåÂÈƚlj/„Ö߸ï[jjhúŸÌBóƤœNµ·G¶%±Ý#‹
f>tPL¨™.öÅa1õ½0 ï•Š]ÑKdÆ,¸¤^�°Ç§ª¶8Ž•‡Ò¡�U`YâK¦ÀÀåßÀÝ"..SpöjΊ”yÄãÞûÊÿ¬o¿R
endstream
endobj
5 0 obj
<>
endobj
6 0 obj
<>
endobj
7 0 obj
<>
endobj
8 0 obj
<>
endobj
9 0 obj
<>
endobj
10 0 obj
<>
endobj
11 0 obj
<>/ExtGState<>/ProcSet[/PDF/Text/ImageB/ImageC/ImageI] >>/MediaBox[ 0 0 510.36 708.72] /Contents 12 0 R/Group<>/Tabs/S/StructParents 1>>
endobj
12 0 obj
<>
stream
xœ•Z[oã6~`þƒm QDŠº-’L2Ûn2;è¤ÀvÛ>Бb»I$¯mM›ùõ{n¤$ßâ"H"‘‡‡‡Ï�‡:»X®ç�öa|øpv±^Û‡YU¿žÝ7‹ßÏî_ÕÙ;�×v=oêóóàòãUpyÿþÝÙ�
Š°HƒûÇ÷ïTÁ�
´ÊÂTi’…J÷/@öé«Šƒéêý»(˜ò«‘×Oïßý:ú×ØŒªéø4U/óg;>MGõø4Mñ�Å?ôŒOõèr\pÓÌw®Æ1?Á]…Ìèu¬¢Q뛿âS5ÁIì8í±ž·óL¡¹õÍ4èÿ,{âÙÚñïÁý�ïß]ˆƒ[º‰óФý¥ÿ
ŒvÓ*�„q�š$Ìé?»¥ÏW€ ÉðÃø4}P–”×Ù`¡Pz�™²H}‚�óõ|¬^ÖóéèçÁ?Rëj90¤¡%to49©R'TÁ3vüi�-’IoI¿P+JÞ`Ïâ
”ûÐm¢|v£¥ÂÈTÓ�ŒãP¿µ?™#m‚TGa²ƒ4¸¾»
Îö˜Íe³^7/‡,ÇK¤³Ðè &3F¦QÅá…ˆß0R;iIþàìJ~wõÃÇ :»µõ4UõéÅÏã�‘Çjóc_w`¤QæÇ{Ò¿kÚÌk|þϨ0=ÝŽ3ø…zû¼Gbcò}¦W¿ üûÔ(¸ƒÇ‹[ÐË|ôKp{ñ5ýÓ8ýLªŠO׬å»ÙǹÁM°?ˆÚˆG¡ p³ )b€Z8^|
n‚>™A4Rí<‰R£ŸHÒψËÅ>)ð,†
%PDF-1.5 %忏嫌 1 0 obj <> endobj 2 0 obj <> endobj 4 0 obj <>/Type /Page>> endobj 7 0 obj <> stream x滌紈|折7|螜凫&籌稐擬�)汧B矏B鐰妧DB暒PQ閭�*T昉膧�(� ; *6 倞ˊ蚕5�堰}呦紵象|苠蘵跍9�:W鵡g6 �捫,D○垱嘙:X5��9�P肿#昙蹼?E(�!>}簸沶.x靨、�眅7M�>谛2淏(渼P騝cF 蝉 B7�c鋸亰X谝淑§s蟓房:疃c亄� G#伏t^(+7粆挼[嬓!栾糴赝Ｎ|<�e胹f夷)稦糷/翿Xm�4y�$2�.蕌艓�:�=%!u](�(A我嗚x�3禓丆t75嵑沯�QO0商 f(硛i`�0o2�,�&�n&繓杘辰�0;l嶫GO酋嶢�祹�;o8>rq渦渨�9eй閣f9C�蜶g咉F鏒鏛�屋蝧.�電s筣~WΛ棲熾F�<譐譌7q硁賛t涊 n�;�pW粐笹y圙窀|菺|扥駲|_捪隟鲄|%� 綴緔緟綞��'|销儿v鸮鼋�;�;棼荀澘�鰓鲎鵊鳪�'ο虒哙诎鑇|塡娍�╀R楗N�*.絭)ry腻蟓e礊omm蟠葳v9r9Q箠諶wP髝3嫨lf3尮椆焂�b伪坋Y;W測�?iC�6嚺醫T;j�93�1吮颖唏┿K�/�N�4g覝9�"g壠檘罊ノ��郘OW_� 罊9湵喉頊﹕徳8泓o8Ss�3K}k}洰r�嗵a郘嚝��湬文oX溋梑/�.g聴�/U]驆�i-�8s蓖�6﹎櫲7H峌�:BDh@v/狐.j�p {鞆j顃扉樣騣齣榇xZwZ8蜐fO3З愉4:ヲ潣痌鏏歷F=疋橞勎\⑨腯_輛|荞�'v�>餗鷫脓W選|毡U菫 讔�= �;禔z�0龔e宺\�)`o攎ZM糈�?�=↖y拷粑���5w>┈粴_鬥瑤�k/澑R�3"#X屆惦H瓑BOh>u#Z吘C鳡盆>�(z瑿 j 锻E+�璅1FG裏�趧~E繝箬I�,z鞧稀醜Z奆�(�&z綇�朦�岶爟�z輨~B诵氰C�儈Dа絟嬈�tZ�&4 MFS衜鑆4MC?犤�h:殎頑w��h&�lt 滱火*�La3�簩�釃�詩蹋~?�脧愕� ,`眲熌O�鑧�?嵶� x#~o聸癯�9�<迋馰� oG燨p�锢/酀鳨軇踟�w彷X� 幜Ft}卌� 縿_苀�醀皤xn漂嶙q<稜-�[q迡呃�8 郯锩熻"�}�貕]貚吣o岱�;鴀| 繃咔炫>烨�!���?F籷2N俩8 滵哜O��>v{?粯]�.e棻速�霬v粴}愸��ｕ��鯭�1鰍v-��$�粠}歖蟦犌雁賺�3�&v3�,��<粎md凡圬盱z}3�粨}憁bw被贄貤賅豔�=l3��:�tj粺}搣媫泒噠�=谰蔷�d褩閂簫�0埩a(唂唀8唃F菆�靽霨�'爮煴囐腺/�#霶鯧�{�=羱舿蛜脼d縠縞縢`dO抱�3l���阆��{�=渠烃漫蕿gc/翱���貹靍稌m��8�庘h庒X庛xN鄑溔I湠3p瞙�.�3r睖�3sq\
